Erasmus+ – staż zawodowy w Budapeszcie

W czerwcu dwie pracowniczki Oddziału Udostępniania Zbiorów BG UKEN uczestniczyły w stażach zawodowych w ramach programu Erasmus+. Zachęcamy do zapoznania się z relacją dr Barbary Wąsik, która odwiedziła Budapeszt.

W dniach 17–21.06.2024 r. w ramach Erasmus + Staff Mobility For Training wizytowałam Bibliotekę Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych (Faculty of Humanities and Social Sciences) Uniwersytetu Kościoła Reformowanego im. Károli Gáspára (University of the Reformed Church) w Budapeszcie. Wyjazd pozwolił na wymianę informacji i doświadczeń dotyczących m.in. struktury systemu biblioteczno-informacyjnego, e-zasobów, możliwości awansu zawodowego i dróg rozwoju pracowników oraz zasad pracy bibliotek podczas pandemii. 

Biblioteka Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Kościoła Reformowanego im. Károli Gáspára w Budapeszcie (fot. Barbara Wąsik). Czytelnicy mają swobodny dostęp do księgozbioru, z którego mogą skorzystać zarówno na miejscu jak i wypożyczyć do domu.

Oprócz tego zwiedziłam też:

1) Państwową Bibliotekę Széchényiego (Országos Széchényi Könyvtár (OSZK), która jest jedną z dwóch węgierskich bibliotek narodowych i mieści się w Zamku Królewskim na Wzgórzu Zamkowym;

Czytelnia Główna w Państwowej Bibliotece Széchényiego, Budapeszt (fot. Barbara Wąsik)

2) Bibliotekę Parlamentu Węgierskiego, która jest biblioteką publiczną i specjalną;

Czytelnia Główna Biblioteki Parlamentu Węgierskiego, Budapeszt (fot. Barbara Wąsik).

3) Centralę budapesztańskiej sieci bibliotek publicznych – Metropolitan Ervin Szabó Library (Fővárosi Szabó Ervin Könyvtár – FSZEK) mieszczącą się w XIX-wiecznym neobarokowym pałacu przy ul. Reviczky (naprzeciw wizytowanej biblioteki uniwersyteckiej), atrakcyjną nie tylko ze względu na swój księgozbiór, ale także architekturę oraz wystrój niektórych pomieszczeń; instytucja nosi imię bibliotekarza, który odegrał istotną rolę w modernizacji bibliotek na Węgrzech na początku XX w.;

Czytelnia biblioteki publicznej Metropolitan Ervin Szabó Library, Budapeszt (fot. Barbara Wąsik)

4) licznych antykwariatów mieszczących się w pobliżu wizytowanej biblioteki uniwersyteckiej, przy ulicy Bulwar Muzeów (Múzeum körút), która potocznie nazywana jest ulicą antykwariatów.

W całym mieście rozlokowane są także charakterystyczne wózki z tanimi książkami (450 HUF, czyli około 5 zł i 900 HUF, czyli około 10 zł) należące do „Zarezerwuj ratowników. Stowarzyszenie kulturalne”(tłum. własne z węgierskiego: Könyvmentők. Kulturális Egyesület), które – jak czytamy na ich stronie internetowej – zbiera używane książki i sprzedaje je w stolicy, na wsiach i za granicę, a także przekazuje różnym instytucjom (biblioteki, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe). Celem stowarzyszenia jest nie tylko ochrona książek, które jeszcze nadają się do użytkowania, a uważane są za niepotrzebne, ale przede wszystkim umożliwienie dostępu do książki dla każdego, niezależnie od jego sytuacji materialnej.

Wózki z tanimi książkami należące do Könyvmentők. Kulturális Egyesület rozlokowane w całym mieście (fot. Barbara Wąsik).
             

W organizacji bibliotek węgierskich i polskich różnego typu (narodowa, uniwersytecka, publiczna) występuje wiele podobieństw. Chciałabym jednak zwrócić uwagę na następujące rozwiązania, które można by wykorzystać w naszych warunkach:

1) samoobsługowe urządzenie (self-check) umożliwiające wypożyczenie i zwrot książek jako wsparcie bibliotekarza pełniącego dyżur w wypożyczalni, szczególnie przydatne w wypadku dużej liczby korzystających. Przy czym pracownicy podkreślali, że czytelnicy preferują jednak bezpośredni kontakt z obsługą;

2) bramki zabezpieczające umożliwiające wejście na teren bibliotek tylko jej użytkowników, co zapewnia komfort i bezpieczeństwo pracy bibliotekarzom oraz czytelnikom;

3) jeśli niektóre książki są usuwane z księgozbioru biblioteki, to publikacje, które są jeszcze w dobrym stanie sprzedawane są po okazyjnych cenach w specjalnie do tego wydzielonym pomieszczeniu na terenie placówki. 

Czytelnia biblioteki publicznej Metropolitan Ervin Szabó Library, Budapeszt (fot. Barbara Wąsik)

Posąg Drakuli przy Zamku Vajdahunyad w Budapeszcie (zamek ten jest kopią Zamku w Hunedoarze w Rumunii – miejscu narodzin Drakuli) (fot. Barbara Wąsik).

Źródła: Biblioteka Narodowa im. Széchényiego (oszk.hu), ostatni dostęp: 25.06.2024 r.; Fővárosi Szabó Ervin Könyvtár (fszek.hu), ostatni dostęp: 25.06.2024 r.; Metropolitan Ervin Szabó Library (Fővárosi Szabó Ervin Könyvtár) - Budapest.city, ostatni dostęp: 25.06.2024 r.; Nasze rydwany | Używane książki z wózków ulicznych za 450 forintów (konyvmentok.hu), ostatni dostęp: 25.06.2024 r.